Trasa: Świdnik - Wierzchowiska - Kawęczyn - Bystrzejowice - Kozice Dolne
- Długość: ok. 20 km
- Czas: 3-4 godz.
- Charakterystyka: w pierwszej części trasy drogi polne, w drugiej szosa asfaltowa
III Rajd Pieszy Młodzieży Ponadgimnazjalnej Powiatu Świdnickiego przetarł szlak bogaty w dziejowe ślady, ale także współczesne atrakcje. Poza podziwianiem pałacu, dworu, folwarku i wiejskich chałup nasza piesza wycieczka prowadzi do wykwintnej restauracji, a nawet... na pole golfowe.
Młodzież z obu świdnickich liceów oraz Zespołu Szkół nr 1 w Świdniku 22 maja 2004 r. poprowadzili pedagodzy: Bożena Sypińska, Dorota Tatrzańska-Kmiecik, Karolina Kujawska i Piotr Śmietana. Nie mogło oczywiście zabraknąć starosty Mirosława Króla i reprezentującej Wydział Edukacji Starostwa Iwony Król.
Z tradycyjnego już miejsca zbiórki - dworca PKP Świdnik Wschód trasa prowadzi polnymi drogami do Wierzchowisk, gdzie znajduje się wspaniały zabytek - pałac zbudowany w 1879 r., który służył jako siedziba zasłużonego dla Polski rodu Koźmianów, krewnych słynnego senatora, poety i pamiętnikarza Kajetana Koźmiana. Ostatnim właścicielem ziemskim, wspaniale prosperujących dóbr i uroczego pałacu był Jan Koźmian (1896-1975), który dostał majątek w Wierzchowiskach od swojego stryja. Jak zapewniają obecni właściciel budynku Państwo Cioczkowie Pałac w Wierzchowiskach to jeden z najpiękniejszych zabytków na Lubelszczyźnie, pieczołowicie odrestaurowany i wyposażony w stylowe meble. Wraz z malowniczym parkiem i stawami doskonale oddaje klimat atmosfery rezydencji z końca XIX wieku.
Park w stylu naturalistycznym powstał w drugiej połowie XIX wieku. Główny wjazd do parku znajduje się przy budynku kordegardy, skąd aleja główna prowadzi do pałacu. Przed rezydencją Koźminaów znajduje się klomb, obsadzony drzewami i krzewami. Za pałacem roztacza się duża łąka kwietna otoczona po dwóch stronach skupiskami wysokich drzew. Po lewej stronie pałacu znajduje się bażanciarnia, sąsiadująca ze stawem. Po stronie zachodniej głównej alei dojazdowej znajdują się szpalery lipowe. Przy kordegardzie, w południowej części parku, również znajduje się staw. Urokliwe miejsce znalazło doskonałe zastosowanie rekreacyjne - znajduje się na nim obecnie pole golfowe. Uczestnicy rajdu w 2004 roku z sentymentem wspominają doskonałą kawę podawaną w pałacowej restauracji.
Kolejnym pośrednim celem wędrówki jest Kawęczyn z kuźnią drewnianą i takimiż zagrodami i domami z lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Uczestnicy rajdu nadłożyli nieco drogi, aby rzucić okiem na folwark, należący także niegdyś do Koźmianów, usytuowany w Bystrzejowicach. Tu swoją gawędę historyczną wygłosił starosta Król.
Dalszy bardziej uciążliwy, asfaltowy odcinek drogi prowadzi już do Kozic Dolnych. Z dziejami zespołu dworsko-pałacowego i szerszej okolicy młodzież zapoznał sam pan Lucjan Świetlicki, wybitny piasecki regionalista. Uczestnicy kolejnych wypraw winni się koniecznie zaopatrzyć w jego najnowszą książkę „Historie, biogramy, legendy i notki znad Giełczwi, Radomirki i Sierotki”. Właśnie nad Sierotką, dawniej zwaną Kozicą, usytuowany jest dwór i park związany z rodem Kisielnickich, a pośrednio także Kossaków. To najnowsze dzieje włości o których zapiski historyczne wspominają już od XIV wieku. Neoklasycystyczny pałac w Kozicach powstał na przełomie XVIII i XIX w. Zabytkami są także oficyna, kordegarda, spichrz, budynek gospodarczy i park. Właśnie wśród zakomponowanej przez człowieka przyrody uczestnicy III Rajdu spoczęli przy ognisku i zjedli posiłek. Z całą pewnością także dziś gospodarze tego zabytkowego obiektu - dyrekcja Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego - nie odmówią kulturalnym turystom miejsca na odpoczynek po kilkugodzinnej wędrówce.